روز فرهنگ عمومی فرصتی است برای یادآوری این حقیقت مهم که سلامت یک جامعه تنها در گروِ خدمات درمانی نیست؛
بلکه ریشه در رفتارها، باورها و الگوهای فرهنگی مردم دارد.

فرهنگ عمومیِ سالم، زمینه‌ساز سلامت جسم، آرامش روان، امنیت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری جمعی است.
از نحوه صحبت ما گرفته تا شیوه رانندگی، تغذیه روزانه، رعایت نوبت، مدیریت خشم، مصرف درست دارو، توجه به نشاط اجتماعی و حتی احترام به محیط‌ زیست، همگی اجزایی از فرهنگی هستند که مستقیماً بر سلامت جامعه اثر می‌گذارند.

در حوزه سلامت، نقش فرهنگ عمومی در چند بُعد خود را نشان می‌دهد:

۱. سلامت جسم

رعایت بهداشت فردی و محیط

یعنی فرد به طور مرتب دست‌ها را بشوید، از وسایل شخصی مشترک استفاده نکند، محیط زندگی و محل کار را تمیز نگه دارد و اصول پیشگیری از بیماری‌ها را رعایت کند. این کار باعث کاهش عفونت‌ها و بیماری‌های قابل انتقال می‌شود.

انتخاب تغذیه سالم

یعنی مصرف مناسب سبزیجات، میوه‌ها، پروتئین‌های سالم و کاهش غذاهای پرچرب و فرآوری‌شده. تغذیه سالم به حفظ وزن مناسب، تقویت سیستم ایمنی و کاهش بیماری‌های مزمن کمک می‌کند.

تحرک کافی

فعالیت بدنی منظم مثل پیاده‌روی، ورزش سبک یا حتی حرکات ساده روزانه باعث بهبود قلب و عروق، افزایش انرژی، کاهش استرس و جلوگیری از اضافه‌وزن می‌شود.

استفاده درست و منطقی از دارو

یعنی دارو فقط با تجویز پزشک مصرف شود، زمان و مقدار آن رعایت شود، خودسرانه قطع یا جایگزین نشود و آنتی‌بیوتیک‌ها بدون نسخه مصرف نگردند. این کار از مقاومت دارویی، عوارض جانبی و خطاهای دارویی جلوگیری می‌کند.

۲. سلامت روان

مهارت در کنترل خشم

توانایی مدیریت واکنش‌های هیجانی در شرایط تنش‌زا. یعنی فرد یاد بگیرد قبل از واکنش فوری، مکث کند، عمیق نفس بکشد، محیط را ترک کند یا از روش‌های آرام‌سازی استفاده کند. این کار از تنش و آسیب‌های بین فردی جلوگیری می‌کند.

تقویت گفت‌وگوی سالم

یعنی فرد بتواند احترام‌آمیز، واضح و مؤثر صحبت کند، بدون توهین یا قضاوت. گوش دادن فعال نیز بخش مهم این مهارت است. این نوع گفتگو روابط سالم‌تری ایجاد می‌کند.

احترام به حقوق دیگران

یعنی رعایت نوبت، احترام به حریم خصوصی، پرهیز از خشونت کلامی و برخورد بدون تبعیض. این رفتارها موجب افزایش آرامش و احساس امنیت روانی در محیط می‌شود.

ایجاد نشاط اجتماعی

هر رفتار یا برنامه‌ای که موجب شادی، امید و انگیزه جمعی شود؛ مثل فعالیت‌های گروهی، مراسم فرهنگی، همکاری در کارها و رفتارهای مثبت. نشاط اجتماعی زمینه‌ساز کاهش استرس و افزایش سلامت روانی است.

۳. سلامت اجتماعی

رعایت نوبت و نظم

یعنی پایبندی به سیستم‌ها و قوانین، احترام به زمان دیگران و جلوگیری از ایجاد ازدحام و تنش. این مورد در بیمارستان اهمیت ویژه دارد و باعث افزایش کیفیت خدمات و کاهش فشار بر کارکنان می‌شود.

همکاری با کارکنان درمان

یعنی همراهی با پرسنل، ارائه اطلاعات درست، رعایت توصیه‌ها، ایجاد تنش نکردن، و اعتماد به تیم درمان. همکاری مناسب باعث سرعت بیشتر درمان و کاهش خطاها می‌شود.

رفتار مؤدبانه در محیط بیمارستان

پرهیز از فریاد، بی‌احترامی، جدل و رفتارهای تنش‌زا. رعایت ادب به آرام‌سازی فضای بیمارستان کمک می‌کند و احترام دوطرفه بین بیمار، همراه و کادر درمان را ایجاد می‌کند.

مسئولیت‌پذیری در قبال سلامت خود و خانواده

یعنی فرد برای مراقبت از سلامت خودش و نزدیکانش برنامه داشته باشد: واکسیناسیون را انجام دهد، چکاپ‌های لازم را فراموش نکند، رفتارهای پرخطر نداشته باشد و آموزش‌های سلامت را به خانواده منتقل کند. این مسئولیت‌پذیری پایه سلامت جامعه است.

واحد سلامت روان بیمارستان حضرت علی اصغر (ع)

پایان خبر